Ανδρική Υπογονιμότητα
Περίπου 1 στα 6 ζευγάρια παγκοσμίως εμφανίζει πρόβλημα γονιμότητας και στο 50% των περιπτώσεων (συν)υπάρχει ανδρική υπογονιμότητα.
Ο ειδικός γιατρός για την ανδρική υπογονιμότητα είναι ο εξειδικευμένος Oυρολόγος, ο οποίος αναλαμβάνει τη διερεύνηση και θεραπεία του υπογόνιμου άνδρα. Με τη συνεργασία του Ουρολόγου και του Γυναικολόγου αντιμετωπίζονται ολοκληρωμένα τα υπογόνιμα ζευγάρια.
Αίτια ανδρικής υπογονιμότητας:
Α. Προ – ορχικά αίτια
Παθήσεις του υποθαλάμου
Ανεπάρκεια γοναδοτροπινών (σύνδρομα Kallmann)
Ανεπάρκεια LH, FSH
Συγγενής υπογοναδισμός
Παθήσεις της υπόφυσης
Υποφυσιακή ανεπάρκεια (όγκοι, επέμβαση, ακτινοβολίες)
Υπερπρολακτιναιμία, Αιμοχρωμάτωση
Εξωγενείς ορμόνες (αύξηση οιστρογόνων, ανδρογόνων, γλυκοκορτικοειδών, υπερ- και υπο-θυρεοειδισμός)
Β. Ορχικά αίτια
Χρωμοσωμικές ανωμαλίες (σύνδρομα: Klinefelter, ΧΧ, ΧΥΥ)
Σύνδρομο Νοοnan, Μυοτονική δυστροφία
Ανορχία άμφω, Σύνδρομο Sertoli – cell
Γοναδοτοξίνες (φάρμακα όπως ναρκωτικά, αντικαταθλιπτικά κλπ
ακτινοβολία, χημειοθεραπεία)
Φλεγμονές (παρωτίτιδα, ερυθρά, προστατίτιδα, επιδιδυμίτιδα, σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, φυματίωση κλπ)
Τραύμα
Συστηματικές παθήσεις (νεφρική ανεπάρκεια, ηπατική νόσος, σακχαρώδης διαβήτης, σκλήρυνση κατά πλάκας, δρεπανοκυτταρική αναιμία κλπ)
Ανεπάρκεια ανδρογόνων (σύνθεσης ή λειτουργίας)
Κρυψορχία, Υποσπαδίας, Κιρσοκήλη
Χειρουργικές επεμβάσεις (ορχεοπηξία, βουβωνοκήλη κλπ)
Γ. Μετά – ορχικά αίτια
Ανωμαλίες μεταφοράς σπερματοζωαρίων
Συγγενείς, επίκτητες και λειτουργικές
Ανωμαλίες κινητικότητας σπερματοζωαρίων
Συγγενείς ανωμαλίες ουράς
Ανωμαλίες ωριμότητας
Ανοσολογικές ανωμαλίες
Φλεγμονές
Σεξουαλική δυσλειτουργία
(προβλήματα στύσης, εκσπερμάτωσης κλπ)
Δ. Τρόπος ζωής
Παχυσαρκία
Αλκοόλ
Κάπνισμα
Φάρμακα
Στενά παντελόνια
Ζεστά μπάνια
Ποδηλασία
Άγχος
Ε. Ιδιοπαθής ή Άγνωστης αιτιολογιάς
Σε περιπτώσεις που δεν ανευρίσκεται κανένα από τα παραπάνω αίτια
Εξετάσεις ανδρικής γονιμότητας
Α. Βασικές εξετάσεις
Σπερμοδιάγραμμα: Είναι μια απλή μέθοδος που δίνει σημαντικές πληροφορίες. Ένα φυσιολογικό σπερμοδιάγραμμα, συνήθως αποκλείει σοβαρά προβλήματα που σχετίζονται με την ανδρική γονιμότητα. Σε περιπτώσεις ανδρικής υπογονιμότητας, το αρχικό σπερμοδιάγραμμα είναι παθολογικό και συνήθως προτείνεται επανάληψη εντός δύο μηνών. Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά που αξιολογούνται είναι: η συγκέντρωση (αριθμός) των σπερματοζωαρίων (φυσιολογικά: > 20 εκατομμύρια / κε), η κινητικότητα (φυσιολογικά: > 50% καλή κινητικότητα) , η μορφολογία (φυσιολογικά: > 15% φυσιολογικά) και η παρουσία λευκών αιμοσφαιρίων (<1 εκατομμύριο / κε).
Καλλιέργεια σπέρματος - αντιβιόγραμμα:
Έλεγχος για: αερόβια – αναερόβια μικρόβια, χλαμύδια, τριχομονάδες, μυκόπλασμα, ουρεόπλασμα, Neisser, κόκκους, μύκητες κλπ.
Γενική ούρων & καλλιέργεια - Αντιβιόγραμμα
Β. Ειδικές εξετάσεις (σε περίπτωση προβλήματος):
Εξέταση από Ουρολόγο:
Κλινική εξέταση, υπερηχογράφημα οσχέου και προστάτη, υπερηχογραφική εξέταση με έγχρωμο Doppler εξέταση για κιρσοκήλη, μαγνητική τομογραφία (σε περίπτωση κρυψορχίας)
Ορμονικές εξετάσεις: FSH, LH, Ε2, Τεστοστερόνη, Free Testosterone, TSH, T3, T4, Αnti-TPO, Anti-TG, PSA, free PSA, Προλακτίνη, DHEA, DHEA-S, SHBG,
Δ4-Ανδροστενεδιόνη.
Χρωμοσωμικές εξετάσεις
Καρυότυπος περιφερικού αίματος
Έλεγχος κυστικής ίνωσης
Ειδικές εξετάσεις σπέρματος:
Αντισπερμικά αντισώματα
Βιοχημικές εξετάσεις σπέρματος (μαγνήσιο, καρνιτίνη, φρουκτόζη, Ψευδάργυρος, Ακροσίνη, όξινη φωσφατάση κλπ)
FISH σπέρματος
XY μικρο-ελλείψεις
Έλεγχος δείκτη κατακερματισμού DNA ( DFI)
Βιοψία όρχεος
(σε περίπτωση σοβαρής ολιγο-ασθενο-ζωοσπερμίας)
Έλεγχος βατότητας εκφορητικών πόρων
(σε περίπτωση απόφραξης)
Θεραπεία:
Φαρμακευτική
Η φαρμακευτική θεραπεία επιλέγεται ανάλογα με το αίτιο. Σε ορισμένες περιπτώσεις χορηγείται ορμονική θεραπεία για την προώθηση της σπερματογένεσης πχ Κλομιφαίνη, Ταμοξιφαίνη κλπ
Επιπλέον, συχνά χορηγούνται βιταμίνες Ε, C, A και αντι-οξειδωτικά πχ Καρνιτίνη, Ψευδάργυρος κλπ.
Χειρουργική
Χειρουργική θεραπεία συνιστάται σε περίπτωση απόφραξης, κιρσοκήλης, κρυψορχίας κ.λ.π. Οι σύγχρονες μικροχειρουργικές τεχνικές είναι πολύ χρήσιμες, ιδιαίτερα σε περίπτωση που έχει πραγματοποιηθεί ανδρική στειροποίηση.
Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (σπερματέγχυνση - εξωσωματική γονιμοποίηση)
Όταν οι παραπάνω θεραπείες δεν οδηγούν στην επίτευξη εγκυμοσύνης, τότε το ζευγάρι απευθύνεται σε ειδικό Γυναικολόγο Αναπαραγωγής. Ανάλογα με την περίπτωση επιλέγεται η μέθοδος της σπερματέγχυνσης, ή της εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF & ICSI). Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί νέες εξειδικευμένες τεχνικές λήψης σπέρματος, όπως η λήψη σπέρματος από τον όρχι (TESE), η διαδερμική λήψη σπέρματος (PESE) και η μικρο-επιδιδυμική αναρρόφηση σπέρματος (MESA). Επιπλέον, για την επιλογή των σπερματοζωαρίων στο εργαστήριο μπορούν να εφαρμοστούν νέες τεχνικές όπως η επιλογή κινητών σπερματοζωαρίων (IMSI) καθώς και η μέθοδος PICSI
Με τις μεθόδους αυτές, άντρες με ελάχιστα ή και καθόλου σπερματοζωάρια στο σπερμοδιάγραμμα, μπορούν να γίνουν βιολογικοί γονείς.
Η επίγνωση του μεγέθους και της σημασίας του ανδρικού παράγοντα υπογονιμότητας είναι πάρα πολύ σημαντική.
Η γονιμότητα και υπογονιμότητα δεν είναι μόνο γένους θηλυκού, μοιράζεται ισότιμα και στα δύο φύλα.
Είναι μεγάλης σημασίας ο ρόλος του ειδικού Ουρολόγου και Γυναικολόγου στην αντιμετώπιση του υπογόνιμου ζευγαριού, ώστε να μεγιστοποιηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας.
Ευγενική χορηγία
Κέντρο γυναικολογίας & γονιμότητας www.gynfert.gr Τ: 2310 402400
Ιατρικά εργαστήρια «ΑΝΑΛΥΣΗ» www.analysi.gr Τ: 2310 256388
