Εξωμήτριος ή έκτοπη κύηση, είναι η εμφύτευση του κυήματος σε οποιαδήποτε θέση έξω από την κοιλότητα της μήτρας. Η εξωμήτριος κύηση αποτελεί μια από τις σοβαρότερες επιπλοκές της αρχόμενης κύησης.
Η συχνότερη εντόπιση της είναι στη σάλπιγγα (95%) ενώ σπανιότερα εντοπίζεται στην ωοθήκη, στο κέρας της μήτρας, στον τράχηλο της μήτρας και στο εσωτερικό της κοιλιάς. Κάθε γυναίκα με ιστορικό εξωμήτριας κύησης έχει πιθανότητα 10% περίπου για επανεμφάνιση εξωμητρλιου σε περαιτέρω εγκυμοσύνη. Τα αίτια της εξωμήτριας κύησης δεν είναι πάντα γνωστά και μόνο το 50% των περιπτώσεων αφορούν την επιβράδυνση ή την παρεμπόδιση της διέλευσης του κυήματος από τη σάλπιγγα προς την ενδομήτρια κοιλότητα.
Οι καταστάσεις που προδιαθέτουν στην εμφάνισή της είναι οι φλεγμονές της μήτρας και των σαλπίγγων, οι συμφύσεις (εσωτερικές ουλές) των σαλπίγγων από προηγούμενες επεμβάσεις ή φλεγμονές, οι διάφορες ανωμαλίες της διάπλασης των σαλπίγγων, η ενδομητρίωση, οι διάφοροι όγκοι σαλπίγγων και ωοθηκών, τα ινομυώματα της μήτρας, κάθε ορμονική διαταραχή που επηρεάζει τη λειτουργικότητα των σαλπίγγων και ο σπασμός των σαλπίγγων. Επίσης ενοχοποιούνται η παρουσία ενδομήτριου σπειράματος (σπιράλ), η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (σπερματέγχυνση , εξωσωματική) και ιδίως οι επεμβάσεις αποκατάστασης των σαλπίγγων.
Η τεχνητή διακοπή της κύησης και οι αυτόματη αποβολέήαποτελούν επίσης παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση εξωμήτριας κύησης.
Η εξωμήτριος κύηση εκδηλώνεται με τα κλασικά συμπτώματα της κύησης (καθυστέρηση της περιόδου, ναυτία, εμέτους, διόγκωση και πόνο στους μαστούς) αλλά και με πόνο στην κοιλιά και κόλπική αιμορραγία. Η ρήξη εξωμητρίου κύησης (κατάσταση ιδιαίτερα επικίνδυνη), εκδηλώνεται με αιφνίδιο και ισχυρό πόνο στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς (διαξιφιστικός πόνος) και συνήθως συνοδεύεται από αντανάκλαση του πόνου στην ωμοπλάτη και συμπτώματα εσωτερικής αιμορραγίας (έντονη εφίδρωση, λιποθυμική κατάσταση, ταχυσφυγμία, πτώση αρτηριακής πίεση κ.α.).
Η διάγνωση της έκτοπης κύησης, βασίζεται στα παραπάνω συμπτώματα σε συνδυασμό με το διακολπικό υπερηχογράφημα (δείχνει απουσία ενδομήτριας κύησης και συχνά την παρουσία διόγκωσης στην σάλπιγγα και παρουσία υγρού στην κοιλιά) και την μέτρηση της ορμόνης της κύησης (β χοριακή γοναδοτροπίνη) στο αίμα που δείχνει παθολογική αύξηση σε διαδοχικές μετρήσεις.
Η σύγχρονη θεραπεία της εξωμητρίου κύησης είναι με λαπαροσκοπική χειρουργική ενώ η επιλογή του είδους της χειρουργικής επέμβασης εξαρτάται από την κατάσταση της άλλης σάλπιγγας, την επιθυμία για τεκνοποίηση, την ηλικία της ασθενούς και το αν έχει συμβεί ρήξη. Η συνήθης αντιμετώπιση είναι η αφαίρεση της σάλπιγγας με την εξωμήτριο κύηση γιατί οι έρευνες που έχουν γίνει έχουν δείξει ότι αν η άλλη σάλπιγγα είναι υγιής η πιθανότητα επιτυχούς κύησης στο μέλλον είναι πολύ καλές και επιπλέον ελαττώνεται η πιθανότητα μιας νέας εξωμήτριας κύησης στην πάσχουσα σάλπιγγα. Σε λίγες περιπτώσεις αφαιρείται μόνο η εξωμήτριος κύηση χωρίς την σάλπιγγα.
Υπάρχει η δυνατότητα φαρμακευτικής αντιμετώπισης της έκτοπης κύησης κυρίως με τη χορήγηση μεθοτρεξάτης, σε διάφορα θεραπευτικά σχήματα αλλά κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις. |
