Ανδρικά αίτια
Διάγνωση: Ανδρικά αίτια
Κατά την αξιολόγηση της γονιμότητας ενός άνδρα, εκτός από το σπερμοδιάγραμμα, έχει μεγάλη σημασία και το ιατρικό ιστορικό του.
Σε περίπτωση προβλήματος ή έπειτα από αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης που σχετίζονται ιδιαίτερα με χαμηλή γονιμοποίηση στο εργαστήριο είτε με κακή ποιότητα εμβρύων 4ης ή 5ης μέρας, συνιστάται εξέταση από Εξειδικευμένο Ουρολόγο ή Ανδρολόγο.
Αν αποκλειστούν οι παθολογικές αιτίες ανδρικής υπογονιμότητας, υπάρχουν και άλλες εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην διερεύνηση του προβλήματος. Πρέπει να σημειωθεί ότι ένα φυσιολογικό σπερμοδιάγραμμα δεν εγγυάται τη γονιμότητα ενός άνδρα.
Υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες, παρά το γεγονός ότι υπάρχει φυσιολογικός αριθμός σπερματοζωαρίων με καλή μορφολογία και κινητικότητα, το DNA του σπέρματος είναι παθολογικό. Σήμερα, υπάρχουν διαφορετικά κριτήρια για να αξιολογήσουν την ποιότητα του DNA πχ δείκτης κατακερματισμού DNA (DNA fragmentation index) κλπ.
Καρυότυπος περιφερικού αίματος
Πρόκειται για μία αιματολογική ανάλυση η οποία επιτρέπει τον ποσοτικό προσδιορισμό των χρωμοσωμάτων (46, ΧΥ στο αρσενικό και 46, ΧΧ στο θηλυκό). Αν αυτός ο αριθμός δεν είναι φυσιολογικός ή αν υπάρχουν δομικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες, το σπέρμα είναι φορέας παθολογικού γενετικού υλικού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, προκύπτουν έμβρυα με γενετικές ανωμαλίες που δεν οδηγούν σε πετυχημένη εγκυμοσύνη, με αποτέλεσμα την υπογονιμότητα ή πολλαπλές αποβολές.
Συνεπώς, σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστάται η ανάλυση του Καρυότυπου πριν το ζευγάρι υποβληθεί σε τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως εξωσωματική γονιμοποίηση.
Σε περίπτωση ανώμαλου Καρυότυπου, υπάρχουν δύο επιλογές: η γενετική ανάλυση των εμβρύων πριν από την εμβρυομεταφορά (προεμφυτευτική γενετική διάγνωση) ή η χρήση σπέρματος από δότη.
Κατακερματισμός του DNA των σπερματοζωαρίων (DNA fragmentation)
Όπως υποδηλώνει ο όρος, το DNA του σπέρματος μπορεί να σπάσει σε μικρά κομμάτια. Όταν αυτό σπάσει σε πολλά κομμάτια η πρόγνωση δεν είναι καλή, αν και είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα ωάρια είναι σε θέση να επισκευάσουν ως ένα βαθμό, αυτό τον κατακερματισμό. Όσο καλύτερη είναι η ποιότητα του ωαρίου, τόσο μεγαλύτερη η ικανότητα του να επισκευάσει.
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν κατακερματισμό του DNA των σπερματοζωαρίων:
- Εσωτερικοί παράγοντες (πρωτογενής κατακερματισμός). Ο κατακερματισμός είναι το αποτέλεσμα ανώμαλης ωρίμανσης των σπερματοζωαρίων στην επιδιδυμίδα ή ανωμαλίες οι οποίες δεν αποβάλλονται μέσω των μηχανισμών ελέγχου εντός των όρχεων. Στους άνδρες ηλικίας άνω των 45, το σπέρμα μπορεί να έχει αυξημένη συχνότητα κατακερματισμού του DNA.
- Εξωτερικοί παράγοντες (δευτερογενής κατακερματισμός). Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν κατακερματισμό του DNA. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ζημία είναι μόνιμη, όπως μετά από ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία. Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι παροδική, όπως μπορεί να συμβεί στην περίπτωση Κιρσοκήλης, στην έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες (επάγγελμα, υψηλός πυρετός), φλεγμονές ή λοιμώξεις των όρχεων (ορχίτιδα).
Το DNA είναι μια δομή με δύο αλυσίδες πρωτεΐνης σε μορφή ενός έλικα. Ο κατακερματισμός μπορεί να επηρεάσει μόνο μία από αυτές τις αλυσίδες ή και τις δύο, με χειρότερη πρόγνωση στη δεύτερη περίπτωση. Όταν το ποσοστό των σπερματοζωαρίων με κατακερματισμένο DNA υπερβαίνει το 25%, η αναπαραγωγική πρόγνωση μπορεί να επιδεινωθεί χωρίς θεραπεία.
Έλεγχος κατακερματισμού DNA σπέρματος (DNA Fragmentation Index, DFI) συνιστάται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Επανειλημμένη αποτυχία τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγικής
- Αποτυχία σχηματισμού βλαστοκύστεων
- Επαναλαμβανόμενες αποβολές
- Μεγάλου βαθμού ολιγο-αζωο-τερατο-σπερμία (πχ < 5 εκ/κε, < 10 % κινητικότητα, < 1% φυσιολογικές μορφές)
- Ουρογεννητικές λοιμώξεις
- Άνδρες άνω των 45 ετών>/li>
- Έκθεση σε τοξίνες ή πολύ υψηλές θερμοκρασίες
Διάφορες επιλογές είναι διαθέσιμες για την αντιμετώπιση του κατακερματισμού:
- Καταστολή της αιτίας (θεραπεία του πυρετού, χειρουργική επέμβαση της κιρσοκήλης, κλπ).
- Φαρμακευτική αγωγή με αντιοξειδωτικούς παράγοντες. Ο κατακερματισμός παράγεται από μια κυτταρική διαδικασία οξείδωσης που προκαλείται από ουσίες που σχετίζονται με φλεγμονές. Η θεραπεία με αντιοξειδωτικά ενδέχεται να είναι αποτελεσματική σε ένα υψηλό ποσοστό των περιπτώσεων.
- Λήψη σπέρματος από τον όρχι μέσω βιοψίας (Testicular Sperm Extraction, TESE). Tο σπέρμα συλλέγεται πριν περάσει από τη ζώνη (επιδιδυμίδα) όπου γίνεται ο κατακερματισμός του DNA.
- Eνδοκυτταροπλασματική έγχυση μορφολογικά επιλεγμένων
- Σπερματοζωαρίων, Intracytoplasmic Morphologically Selected Injection, IMSI): επιτρέπει την επιλογή του σπερματοζωαρίου με τις μικρότερες πιθανότητες κατακερματισμού, με τη χρήση ισχυρού μικροσκοπίου.
Λόγω της απλής θεραπείας, της απουσία παρενεργειών και το όφελος σε άλλες πτυχές της ζωής του άνδρα, προτείνεται αγωγή αντιοξειδωτικών (βιταμίνες C και Ε, συνένζυμο Q10, Καρνιτίνη κλπ) για 2-3 μήνες πριν από την προσπάθεια υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ιδιαίτερα σε άνδρες υψηλού κινδύνου για κατακερματισμό DNA.
Ανωμαλίες στη διαδικασία της μείωσης
Μερικές φορές, γενετικά λάθη μπορεί να συμβούν κατά τη διαδικασία της μείωσης. Στις γυναίκες, τα λάθη αυτά είναι η αιτία του αυξημένου κινδύνου αποβολής σε προχωρημένη ηλικία, ή γενετικές ανωμαλίες όπως το σύνδρομο Down.
Ανωμαλίες επίσης μπορεί να συμβούν στους άνδρες κατά τη διάρκεια της μειωτικής διαδικασίας. Γενικά, σχετίζονται με ένα παθολογικό σπερμοδιάγραμμα (ειδικά στην περίπτωση της ολιγο-ζωοσπερμίας), αν και μερικές φορές αυτοί οι ασθενείς έχουν φυσιολογικό σπερμοδιάγραμμα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις δύο επιλογές έχουν αποδειχθεί να είναι αποτελεσματικές: η γενετική επιλογή των εμβρύων πριν την εμβρυομεταφορά (προεμφυτευτική γενετική διάγνωση, Pre-Genetic Diagnosis, PGD) ή η χρήση τράπεζας σπέρματος.
Άλλες παθολογίες
Κατά τη διερεύνηση της υπογονιμότητας, κάποια προβλήματα που μπορεί να αποκαλυφθούν περιλαμβάνουν τη σεξουαλική δυσλειτουργία του άνδρα ή την Κιρσοκήλη.
Ανδρική σεξουαλική δυσλειτουργία
Το συχνότερο πρόβλημα στον άνδρα είναι η στυτική δυσλειτουργία, αν και προβλήματα όπως η μειωμένη λίμπιντο συχνά μπορεί να επηρεάσει το ζευγάρι.
Ένας ελάχιστος αριθμός επαφών είναι απαραίτητος κατά τις γόνιμες ημέρες της γυναίκας, για να επιτευχθεί εγκυμοσύνη. Κάθε παράγοντας που μειώνει τη συχνότητα ή παρεμποδίζει αυτές τις επαφές μειώνει τη γονιμότητα του ζευγαριού.
Η σεξουαλική δυσλειτουργία μπορεί να είναι αποτέλεσμα οργανικού προβλήματος (διαβήτης, νευρολογικές διαταραχές, τοξίνες, άλλες ουσίες, κλπ) ή ψυχολογικού (άγχος, στρες, κατάθλιψη, κλπ).
Μια λεπτομερής διερεύνηση της υπογονιμότητας βασισμένη στην Ανδρολογία και ψυχολογία μπορεί να προσφέρει αποτελεσματική θεραπεία, είτε πρόκειται για χειρουργική ή φαρμακευτική αγωγή.
Κιρσοκήλη
Κιρσοκήλη είναι η παρουσία διευρθσμένων φλεβών (κιρσών) στον σπερματικό τόνο. Η ανδρική υπογονιμότητα οφείλεται μέχρι και σε 40% των περιπτώσεων σε Κιρσοκήλη.
Η κισροκήλη, ενδέχεται να συνδέεται με πόνο ή αίσθημα βάρους στους όρχεις, αν και συχνά μπορεί να είναι ασυμπτωματική.
Σε ασυμπτωματικές περιπτώσεις ή σε περιπτώσεις με χαμηλό βαθμό συμπτωμάτων ή κλινικών ευρημάτων κατά την ψηλάφηση, είναι αμφιλεγόμενο το εάν η χειρουργική θεραπεία βελτιώνει τη γονιμότητα.
Η μετρίου και μεγάλου βαθμού κιρσοκήλη συνδέεται με αύξηση του κινδύνου κατακερματισμού του DNA και συνεπώς, πρέπει να αντιμετωπιστεί με εμβολισμό ή χειρουργική επέμβαση. Αν και η πρώτη τεχνική είναι απλή, το ποσοστό επιτυχίας της είναι χαμηλότερο από εκείνο της χειρουργικής επέμβασης.
Νέα
Μας δώσατε ελπίδα και μας κάνατε να πιστέψουμε ότι θα αποκτήσουμε το μωρό
Κώστας - Κατερίνα
7/6/2012
